Spor ve Hukuk______________

Hakan HANLI, Avukat
Uluslararası ve Avrupa Hukuku Uzmanı
Dünya Sporu : 'Olimpiyat Oyunları : Sübvansiyonlu Milliyetçilik ve Evrensel Prestij

Uluslararası spor karşılaşmalarının bir savaş değil, aksine bir barış unsuru olduğu herkesce bilindiğini düşünüyoruz. Nasıl ki bir devletler hukuku varsa bir de uluslararası-üstü spor hukuku vardır (örneğin futbol dalında FiFA, UEFA ve AB hukuk müktesebatı vd....).
Spor, uluslararası plâtformda mücadelenin en asili'dir. Çünkü spor, barışın mücadelesi'dir. Uluslararası spor mücadeleleri, politik mücedelelere de benzemez. Sportif karşılaşmalar mertçe, hilesiz, dostça, yani kısacası sportmence'dir. Böyle bir sportmenlik için insan doğuştan sporcu olamaz, o unvanı hak etmesi, kazanması gerekir.
Uluslararası yarışmalarda sporcuların hepsinde aynı duygu vardır. İç dünyalarını aynı heyecan ve düşünce kaplar. Bu öyle bir mücadeledir ki, bir ulusa yönelmiş de değildir. Taraflar karşı karşıya gelmekle birlikte, arzulanan ideal tek'tir. Dünya gençliği bu muhteşem kalabalık içinde her renk saça, her cins tene ve dünyada mevcut bütün ırklara rastlamak mümkün olup, özellikle artmakta ve örgütlenmekte olan ırkçılıkla mücadelede de büyük önem taşır.
Zaten Olimpiyat Oyunlarının birbirine geçen beş halkası, beş kıtanın birbiri ile kenetlenmesini ifade eder. Farklılıklardan oluşan bu topluluk, gençlerin ortak bir dava uğrunda birleştiği ve bazı ressamların resmetmeyi arzuladıkları muhteşem bir evrensel barış ve uyum tablosudur. Böylelikle spor, kitlelerde bağımlılık yaratmak suretiyle zaman içerisinde bunun simgesi haline dönüşen Olimpiyat Oyunları bir tür devletlerin bir tür sübvansiyonlu milliyetçilik yaptıkları ve evrensel prestij kazandıkları bir platforma da dönüşebilmektedir.
Uluslararası ve Avrupa Futbol Tarihi ve Örgütleri : 'FIFA ve UEFA'
Futbol, tarihsel olarak, tenis topu, çakıl taşı, misket, konserve kutusu veya kumaşlardan yapılmış bir topla herhangi bir kimsenin bile hazırlıksız ve bilmeden oynayabişleceği bir oyun olarak tanımlanır. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) ünlü futbolcu Pele'nin çocukluk yıllarında misketle futbol becerisini futbol tarihine geçebilecek bir belge olarak kabul ediliyor.
UEFA kaynaklarına göre; Maya ve Azteklerin, Çinlilerin (tsu chu, Zu-Qiu), Mısırlıların, Eskimoların (aqsatuk), Romalıların ve Yunanlıların bir topu taşıyıp, tekmeleyerek icra ettikleri bir oyun olarak da biliniyor.
Roma İmparatorluğu döneminde, 217 tarihinde bir İngiliz köyüne yenilen takımdan bahsedilirken, futbolu İngilizler'den almış oldukları gortaya çıkıyor. Bu dönemde futbol kuralsız bir spordu. Daha sonra İngiliz Kralı III.Edward tarafından askerleri okçuluk eğitimine yöneltmek için Kraliyet Kararnamesi'yle yasaklasa'da, pratikte etkisiz kaldığı biliniyor. İlk futbol kulübü 'Sheffield' ismiyle kuruluyor ve bunu 1862'de 'Uppingham' izliyor.
Futbol XIX.y.y.da dünya genelindeki zafer yürüyüşüne emperyal antrenman aracı olarak çıkıyor. Dünya Savaşları, futbolun kıtada popülerleşmesinde önemli rol oynuyor. Yüzyılın başındaki bu tecrübeler, Avrupa'nın henüz ileri bir sanayileşme alt-yapısının olmadığı bölgelerinde, bu oyunun yayılmasını da hızlandırıyor.
Türk Futbol Tarihi ve Hukuku
Osmanlı İmparatorluğu'nda kıvılcımlanan sportif etkinliklerde benzer izler görülüyor. 1889'da kurulan ilk futbol kulübü 'Black Stocking / Siyah Çoraplılar', II. Abdülhamid tarafından kapatılıyor. İlk amatör futbol Kulübü ise 1902'de Kadıköy Futbol Kulübü olarak kuruluyor. İlk spor kulübü ise 1903'te 'Beşiktaş Jimnastik Kulübü-BJK' olarak kuruluyor. 1905'te Galatasaray, 1907'de Fenerbahçe Spor Kulüpleri kurulmak suretiyle, İstanbul Futbol Ligi'ne katılıyorlar.
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FİFA) 1904 yılında kuruluyor. Avrupalı üyelere İngiltere 1905'te, G.Afrika 1909, Latin Amerika Ülkeleri ise 1912'de katılıyor. 1953 tarihinde Paris'te yapılan FiFA Kongresi'nde, kıtalarda mevcut milli futbol kuruluşları yeni bir düzene kavuşturulurken, burada alına karar gereğince 1954'de Avrupa Futbol Federasyonları Birliği(UEFA) da kuruluyor. Böylelikle Avrupa Futbol Şampiyonaları'nın başlangıç temeli atılıyor ve genişlemeye başlıyor.T.C. Anayasası 'IX.Gençlik ve Spor' başlığı altında 'Sporun Geliştirilmesi' alt-başlığının 59.md ; 'Devlet, her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır, sporun kitlelere yayılmasını teşvik eder.
.
Devlet başarılı Sporcuyu korur >>>