Spor hukuku, Lex Sportiva, Stricto Sensu, sporda şiddet, doping, ceza ve disiplin hukuku,

Spor Hukuku -Lex sportiva!

Spor hukuku (Lex sportiva),

Latin kökenli olan Stricto Sensu'nun kelime anlamı,
spor hukuku sportif faaliyetleri düzenlenmesini, spor dünyasının yönetimini, spor yarışmalarının ve kuruluşlarının kurumsallığını sağlaması anlamına gelir..

Ancak daha geniş anlamda spor hukuku'na bakarsak spordan ötürü oluşan ilişkileri ve bu ilişkilerde rola alan gerçek ve tüzel, kamu ve özel kişilerinin karşılaştıkları durumları düzenler ve sorunları çözümler.

Bu iki tanımı, bu yazımın boyutlarının el verdiği ölçüde açarsak,
Stricto Sensu, spor hukuku:
Spor hukuku, Lex Sportiva, Stricto Sensu
1) Sporcuların hakları ve yükümlülüklerini düzenleyen kuralları,
2) Spor kuruluşlarının yapısını, faaliyetlerini ve aralarındaki ilişkileri;
3) Antrenörler başta olmak üzere sportif yaşamı yönetenlerin eylemlerini, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını;
4) Spor gerçek ve tüzel kişilerinin davranışlarını;
5) Sporda 'fair play'i;
6) Sporda yargı organlarının hukuki varlığını ve bunların ihtilafları usul ve esastan çözümleme kurallarını içerir.

Geniş anlamda spor hukuku ise:
1) Bireyin spor yapma ve sportif faaliyetlere özgürce katılma hakkını;
2) Sportif faaliyet ve ilişkilerinin sosyal güvenlik ve iş hukuku boyutunu; 3) Profesyonel spor aktörlerinin hak ve ilişki düzenlemesini;
4) Sporda şiddet, doping, ceza ve disiplin hukuku kapsamına giren eylemler gibi olumsuz davranışların önlenmesini;
5) Sporda adalet ve barışın sağlanmasına yönelik her türlü önlem ve kurumu;
6) Uluslararası spor yarışmalarının yapılabilmesi için gerekli kişi, kurum, kuruluş ve devletler düzeyinde kuralları ve bunlar arasındaki ilişkileri içerir.

Spor hukukunda bilimsel araştırma, dünyada gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde oldukça yeni bir çalışma alanıdır.

Araştırma yöntemleri hem hukuk, hem de beden eğitimi ve spor biliminin metodlarını birlikte kullanmakta ve bunlar evrensel olarak şöyle tanımlanmaktadır:

1) Betimsel metod (kişi ve kuruluşların hukuki niteliklerini tanımlar);
2) Tarihsel metod (günü kavrayabilmek ve belli bir gelecek sürecini öngörebilmek için geçmişi tahlil eder);
3) Analitik metod (sporun yarattığı sorunları tahlil ederek çözümlerini araştırır);
4) Yorum metodu (sporda kullanılan kavramlara dilbilim, tanımlama ve mantık yöntemleri ile yaklaşarak genel spor hukuku teori ve doktrinini oluşturmaya çalışır);
5) Karşılaştırma metodu (spor hukukunu sınıflandırmaya yöneliktir); 6) Deneysel metod (spor hukuku araştırma yöntemlerinin en yenisi olarak nitelenmekte ve birtakım varsayımlar üreterek sebep-sonuç ilişkilerini incelemektedir).

Spor hukuku, Lex Sportiva, Stricto Sensu Spor hukuku teorisinin oluşturulmasındaki felsefi, akademik ve eğitimsel yararı kabul etmekle birlikte esas amacın uygulamaya yönelik olmasını hiçbir zaman göz ardı etmemek gerekir.

Uygulamada spor hukuku, bu faaliyetin yarattığı ihtilafları çözümler. Kararlar spor teşkilatının kendisine özgü yargı organlarınca verilebilecekleri gibi, genel yargıda hukuk veya ceza mahkemelerince de hükme bağlanabilir.

Zamanla da spor hukuku içtihatları oluşarak benzer olayların çözümüne emsal teşkil ederler.

Spor kuruluşlarının bu alanda bilgili ve uzmanlaşmış hukuk müşavirleriyle donatılmaları, doğabilecek sorunların ihtilaf boyutuna ulaşmadan çözümlenmelerini, önlenmelerini sağlar.

Gerek devletlerin ve gerekse sivil toplum örgütlerinin (NGO), hem ulusal hem de uluslararası boyutta kanun, antlaşma ve diğer hukuki metinleri hazırlamalarında spor hukuku uzmanlarına sahip olmaları ve bunlara da danışmaları halinde, bu düzenlemeleri (halen ülkemizde olduğu gibi) sakat doğmadan ve birçok yeni ihtilafa sebep olmadan yerleştirmek mümkün olabilir.

Kısaca, nasıl ki toplum hayatının hiçbir yönü ve aşaması ezelden beri ve ebedi olarak hukukçusuz geçiştirilemez ve geliştirilemezse, 21. yüzyılın sanayii spor da, uzman hukukçuları olmadan gelişemez, barış içinde ve sağlıklı bir yaşam sürdüremez.