Spor
ve Hukuk____________________
Teşvik Primi
Teşvik primi, başka bir takımın oyuncularına
oynayacakları müsabaka ilgili , üçüncü takımlar yararına bir
performans ortaya koymaları ile oynayacakları maçı kazanmaya
yönelik motive etme çalışmasına karşı verilen kayıt dışı paradır.
Teşvik primi, teklif edilen takımın oyuncularına maçı kazanması
veya berabere bitirmesi için sunulan çeşitli vaatler veya
para gizlilik içerisinde organize edilmektedir.
Teşvik primi verilen sporcuların büyük çoğunlukla yöneticileri
olaydan haberdar edilmemektedir.
Yöneticilerin böyle teklifleri kabul etmeyeceklerinden veya
başka bir zaman böyle bir durumla kendilerinin karşılaşma
ihtimali durumunda onların da bu şekildeki talepleri kabul
etmeleri gerekeceğinden kulüp yöneticileri haberdar edilmemektedir.
Ayrıca böyle bir olayın olduğu duyulursa spor kamuoyunda yıpranacaklarından
kazanılan başarıların tamamında bu şekilde şaibelerin çıkacağını
düşünerek imajlarının bozulmaması için olayı gizlice el altından
yürüttükleri ileri sürülmektedir.
Gerçekten de karşı takımın yöneticileri ile anlaşmak çoğu
zaman kolay değildir.
Çünkü kulübün taraftarları teşvik primini kabul eden yönetime
güveni azalacak ve bunun sonucu taraftar desteğini çekecek
ve kulüp gelirlerinde azalma yaşanacaktır.
Ancak her şeye rağmen "hatır şikesi " adı ile buna
benzer maç ortamları yaratıldığı da hep konuşulan bir konudur.
Türk hukukunda teşvik primi olarak
bilinen olayların cezalandırılması veya ceza verilmeyeceğine
dair bir hüküm yoktur, mevzuatta boşluk söz konusudur.
Bize göre teşvik primi şikelerin bir başka boyutunu içermektedir.
Şike olayında doğrudan kulüp yöneticileri ile yapılan pazarlık
sonucu belli bir maddi veya manevi menfaat önerilerek bir
takımın faydasına yönelik sonucun gerçekleşmesi sağlanmaktadır.
Teşvik priminde belli miktar para karşılığında istenilen sonucun
sağlanmasına sporcular kullanılarak çalışılmaktadır, aradaki
fark şikede karşılaşmada pasif kalınması diğer takımın kazanması
için oyunun kaybedilmesi diğerinde ise maçın kazanılması için
aktif olunması yani rakipten puan alınmaya çalışılmasıdır.
Her iki olayda gizli bir anlaşmanın olduğu ortadadır. Şike
doğrudan cezalandırıldığı halde teşvik primi cezasız kalmaktadır.
Teşvik primi, hukuka uygun bir davranış
olsa bile, cezalandırılmalıdır.
Bu durum sporun yapılış amacına aykırıdır. Zira kulüpler kendi
başarıları ile sonuca gitmiyorlar başka takımların yardım
ve katkıları ile bunu başarmaktadır.
Bu da sporun olağan akışına aykırıdır.
Yapılan uygulamanın doping uygulamasından farkı sadece kimyasal
olmamasıdır.
Ayrıca teşvik priminin bir başka sakıncası, sporcuların teşvik
primine alışmaları ve bu haksız kazanç anlayışı ile her zaman
onları bir beklenti içerisine sokabilir, dolayısıyla kişiliklerinde
ahlak sapması, iş disiplininden kopma gibi bir takım ahlak
zayıflamasına düşürebilir.
Takımları düşme veya şampiyon olma durumunda olmayan kulüp
oyuncuları teşvik primi beklentisi ile spor yapmaları yapılmakta
olan yarışmanın olağan akışına aykırıdır .
Unutulmaması gereken önemli bir konuda ortada dolaşan para
kayıt dışı olan "KARA PARA"dır.
Haksız Fiillerin
Spor Karşılaşmasındaki Durumu
|